گیج عقربه‌ای، یکی از تجهیزات ابزار دقیق است که امروزه در صنایع مختلف از آن استفاده می‌شود. این وسیله که با نام مانومتر عقربه‌ای و یا فشارسنج عقربه‌ای نیز شناخته شده است و به منظور اندازه‌گیری فشار مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به این که گیج عقربه‌ای در فرآیند‌های صنعتی مختلف نقش بسیار مهمی را در تعیین کمیت فشار دارد، انتخاب صحیح آن از اهمیت بسیار زیادی برخوردار خواهد بود.
خرید گیج عقربه‌ای، یکی از موارد بسیار مهمی است که صاحبان صنایع به آن توجه زیادی دارند. با توجه به این که گیج‌ها از تنوع زیادی برخوردار هستند، افراد باید با توجه به نوع واحد تولیدی خود و شرایط حاکم در آن فضا، نسبت به انتخاب محصولی مناسب اقدام کنند. ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که استفاده از گیج‌های عقربه‌ای تنها برای اندازه‌گیری فشار محدود نشده و برخی از آن‌ها نیز برای اندازه‌گیری دما تولید شده‌اند.
گیج عقربه‌ای فشارسنج
برای اندازه‌گیری و به منظور تعیین نیرویی که در یک فرآیند به مایع و یا گاز وارد می‌شود، از فشارسنج و یا گیج‌های عقربه‌ای استفاده می‌کنند. در حقیقت این وسیله می‌تواند اختلاف فشار را تعیین کند. منظور از اختلاف فشار تفاوت فشار فرآیند و فشار اتمسفر خواهد بود. ساده‌ترین وسیله‌ای که برای اندازه‌گیری فشار به کار برده می‌شود، مانومتر‌های U شکل است. بازه اندازه‌گیری فشار توسط این وسیله محدود خواهد بود.
معمولاً در صنایع و سیستم‌های مختلف از فشارسنج‌های بوردونی به منظور تعیین محدوده فشار استفاده می‌شود. سابقه استفاده از این فشارسنج‌ها به پیش از سال ۱۸۵۰ باز می‌گردد. در این دستگاه فشار مورد نظر از طریق یک سنسور بوردون اندازه‌گیری خواهد شد. لوله بوردون به شکل C ساخته می‌شود که یک سمت لوله به فشارسنج و سمت دیگر آن به عقربه متصل است.
با افزایش و یا کاهش فشار لوله بوردون تغییر شکل می‌دهد. در نهایت این تغییر شکل به عقربه منتقل شده و مقدار دقیق فشار روی صفحه فشارسنج مشاهده می‌گردد. فشارسنج‌هایی که در ساختار آن‌ها از سنسور بوردون استفاده شده است، مقدار فشار نیز به صورت عقربه‌ای و یا آنالوگ نمایش داده خواهد شد.
گیج دما عقربه‌ای
گیج دمای عقربه‌ای و یا گیج دمای آنالوگ که با نام مانومتر عقربه‌ای نیز معرفی می‌شود، وسیله‌ای است که برای اندازه‌گیری دمای اجسام و سیالات کاربرد دارد. این وسیله دارای یک غلاف و یا ترموول می‌باشد که به منظور محافظت از سنسور اندازه‌گیری دما تعبیه شده است. از آن جایی که ممکن است سنسور دستگاه در برابر تماس مستقیم با سیالات دچار صدمه شود، طراحان این غلاف را در ساخت آن طراحی کرده‌اند.
مدل‌های مختلف گیج‌های دمای عقربه‌ای
گیج‌های دمای عقربه‌ای دارای مدل‌های مختلفی هستند که هم اکنون به شرح آن‌ها خواهیم پرداخت.
گیج دما آنالوگ اتصال از زیر
از آن جایی که این گیج از قسمت زیرین به دستگاه متصل می‌شود آن را گیج دما آنالوگ اتصال از زیر می‌خوانند.
گیج دما آنالوگ اتصال از پشت
محل اتصال این گیج به سطح مورد نظر از پشت است.
گیج دما آنالوگ تلسکوپی
این گیج به گونه‌ای طراحی شده است که صفحه نمایش آن قابلیت تغییر زاویه تا ۹۰ درجه را دارد.
گیج دما آنالوگ میله ای
ترموول به وسیله به صورت میله‌ای است و به صورت مستقیم درون سیال و یا جسم پیچ خواهد شد.
گیج دما آنالوگ دنباله دار
سنسور این مانومتر از طریق یک سیستم انتقال دهنده به گیج متصل شده است.
گیج وکیوم عقربه ای
گیج‌های عقربه‌ای وکیوم به دو صورت خشک و روغنی تولید گردیده و در سایز‌های ۶ و ۱۰ سانتی‌متر مشاهده می‌شوند. گیج‌های وکیوم همان طور که می‌دانید برای اندازه‌گیری اختلاف فشار کاربرد دارند. از این کالا در محیط‌های مختلفی استفاده می‌شود که برخی از کاربرد‌های آن شامل مخازن، محیط واکنش و سیستم‌های لوله کشی خواهد بود.
عقربه این دستگاه شباهت بسیار زیادی به عقربه ساعت دارد. در حقیقت می‌توان گفت که حرکت عقربه گیج نشان دهنده میزان فشار خواهد بود. این محصول از دو قسمت نشانگر و حسگر تشکیل شده که تغییر فشار در هر یک از بخش‌ها ما را به یک عدد خواهد رساند که این عدد به دست آمده را می‌توان به عنوان محدوده تغییر فشار در نظر گرفت.
به طور کلی می‌توان گفت که گیج فشار عقربه‌ای نشان دهنده میزان فشار نسبت به یک نقطه نرمال است. گیج اختلاف فشار نیز می‌تواند اختلاف فشار بین دو نقطه مختلف را بررسی کند. گیج وکیوم عقربه‌ای یک محدوده اندازه‌گیری مشخص دارد و برای اندازه‌گیری فشار‌های بالا‌تر دچار مشکل می‌شود. در صورتی که فشار محیط کم باشد عقربه مانومتر روی فشار‌های پایین باقی می‌ماند و در صورتی که فشار افزایش پیدا کند عقربه به سمت اعداد بالا‌تر حرکت می‌کند.
